تعریف مفتول و معرفی انواع سیم مفتول

یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی، سیم یا مفتول یا به عبارتی سیم مفتول می‌باشد که هم به صورت مستقیم و هم به صورت ماده اولیه برای تولید محصولات دیگر به کار گرفته می‌شود. دنیای محصولات مفتولی به گونه‌ای متنوع می‌باشد که شناخت آن برای همه آن عزیزانی که با این محصول سر و کار دارند، لازم است. بنابراین، با فرامفتول همراه باشید تا در ادامه به بررسی صنایع مفتولی بپردازیم.

مفتول چیست؟

مفتول به معنای رشته سیم باریک فلزی و تاب داده شده می‌باشد. به طور کلی به سیم های با ضخامت کم و از جنس فولاد که دارای روکشی از جنس پلیمر باشد، سیم مفتولی گفته می‌شود. اما در صنعت سیم خشکی که از میلگرد کشیده شده به دست می‌آید، مفتول شناخته می‌شود. شاید به همین علت باشد که به آن سیم خشک یا سیم نصب نیز می‌گویند. چرا که در ابتدا مانند میلگرد سخت بوده و بعد از عملیات نورد کاری و طی عملیات باز پخت به انعطاف پذیری و شکل پذیری بالایی می‌رسند.

کاربرد سیم مفتول

به دلیل انعطاف پذیری بالا و همچنین دامنه گسترده و متنوع جنس سیم مفتول، کاربردهای زیادی را می‌توان در نظر گرفت که موارد زیر تنها بعضی از کاربردهای سیم مفتول است.

تولید انواع توری اعم از توری حصاری، توری مرغی، توری گابیون، توری فرنگی و توری پرسی یکی از معروف‌ترین مصارف غیر مستقیم مفتول می‌باشد.

استفاده بعدی در تولید سیم خاردار های خطی و حلقوی به عنوان سیم راسته و یا خار مربوط متصل به آن است. از مصارف مستقیم سیم مفتول می‌توان به بستن قسمت‌های مختلف قالب برای محصور کردن محوطه بتن ریزی، بستن قسمت‌های مختلف آرماتور یا بستن رابیتس گالوانیزه اشاره کرد.

در آخر، تولید سیم جوش و تولید فنر هم از دیگر موارد کاربرد این محصول می‌باشد.

انواع مفتول

مفتول‌ها انواع گوناگونی دارند که بسته به کاربرد و محیط مورد استفاده، باید به دقت انتخاب شوند. اما به طور کلی، سیم مفتول به دو دسته فابریک و غیر فابریک تقسیم می‌شود. دسته اول سیم‌های مفتول فابریکی هستند که از کشش و نازک کردن میلگرد تولید می‌گردند. دسته دوم، یعنی سیم مفتول غیر فابریک، از تسمه‌های فلزی تهیه می‌شوند.

دسته بندی دیگری هم وجود دارد که برحسب کاربرد و جنس مفتول صورت می‌گیرد. بر این اساس، مفتول سیاه، مفتول گالوانیزه یا مفتول سفید، مفتول مسوار، مفتول استنلس استیل یا استیل نگیر و مفتول فنر (پر کربن) در این طبقه بندی جای می‌گیرند.

مفتول سیاه

مفتول سیاه یا مفتول آرماتور بندی، سیم مفتول فولادی است که قابلیت خوبی برای خم و تابیده شدن دارد. این نوع سیم مفتول با مقاومت خوبی می‌تواند تابیده شود، بافته شود و یا دوباره به حالت اول باز گردد. مفتول سیاه از فولاد کم کربن تولید می شود، از این رو پلاستیسیته بالایی دارد. در کل، می‌توان گفت شکل پذیری مفتول سیاه بسیار خوب و در عوض مقاومت آن در مقابل خوردگی ناچیز می‌باشد.

سیم مفتول استینلس استیل

مفتول استنلس استیل از جنس فولاد ضد زنگ که یکی از پرکاربردترین آلیاژهای فولاد است، همراه با ترکیبات عناصر آهن، کربن، کروم و نیکل به دست می‌آید. مهم ترین خاصیت و ویژگی این فولاد در مقایسه با فولادهای دیگر همان زنگ نزدن آن است.

مفتول فنری

مفتول‌های فنری در رده فولادهای پر کربن قرار می‌گیرند که در حدود 6 الی 9 درصد کربن دارند و در قطرهای 2 الی 12.5 میلی متر موجود می‌باشند. فولادهای فنر دارای خاصیت ارتجاعی خوبی نسبت به دیگر فولادها هستند که احتمالا به دلیل وجود عنصر سیلیسیم در آن است. همچنین وجود عنصر کروم در فولاد فنر، استحکام و مقاومت در برابر خوردگی را افزایش می‌دهد.

مفتول مسوار

به دلیل استفاده از مس در این مفتول، آن را مفتول مسوار نامگذاری کرده‌اند. مس به عنوان روکش، مفتول آهن را در فرآیند تولید می‌پوشاند که ضخامت این لایه مس به اندازه 0.7 الی 1 میکرون است. در آنالیز مفتول مسوار عناصر فسفر، کربن، سیلیسیوم، منگنز و گوگرد با درصدهای مختلف وجود دارد. مفتول مسوار در قطر 0.5 الی 10 میلی متر به صورت کلاف، شاخه‌ای و به صورت قرقره با سطح مسطح تولید می‌شود.

مفتول گالوانیزه

مفتول گالوانیزه یک محصول پرکاربرد می‌باشد که از مواد متفاوتی تولید می شود. این محصول باید مراحل مختلفی را طی کند تا به عنوان یک محصول آماده و کاربردی بتوان از آن بهره مند شد. به همین خاطر، ممکن است در بازار قیمت مفتول گالوانیزه به انگلیسی galvanized wire نسبت به مفتول فولادی معمولی یا سیم آرماتوربندی قیمت بالاتری داشته باشد.

تولید سیم مفتول گالوانیزه گرم

نوعی از سیم مفتول سفید است که با استفاده از روش گالوانیزاسیون داغ، مفتول سیاه حرارت می‌بیند و سپس روکش دهی می‌شود. این نوع سیم در واقع همان مفتول سیاه است که تحت حرارت زیاد، کربن آن به حداقل میزان ممکن رسیده و در نتیجه نرم و انعطاف پذیر می‌شود.

سپس در یک وان مذاب از فلز روی غوطه ور شده و کاملا عمیق روکش دهی می‌شود. از آنجایی که فلز روی در مقایسه با فولاد، الکترو پازیتیو تر است، هنگامی که لایه گالوانیزه شده دچار آسیب می‌شود و فولاد در معرض هوا و رطوبت قرار می‌گیرد، عنصر روی همچنان قادر است از طریق خاصیت حفاظت کاتدی از فولاد در مقابل خوردگی و زنگ زدگی محافظت کند.