راهنمای محاسبه وزن میلگرد + فرمول محاسبه وزن میلگرد

محاسبه وزن میلگرد در برآورد هزینه، طراحی و اجرای سازه‌های بتنی اهمیت زیادی دارد. آگاهی از وزن دقیق، به انتخاب درست میلگرد و کنترل بار مرده‌ی سازه کمک می‌کند. با توجه به تنوع قطر و طول میلگردها، استفاده از فرمول‌ها و جداول استاندارد برای محاسبه وزن آن‌ها ضروری است. در این مقاله، روش‌های مختلف محاسبه وزن میلگرد و کاربرد آن‌ها در پروژه‌های عمرانی بررسی می‌شود.

انواع روش‌های محاسبه وزن میلگرد

جدول وزنی میلگرد ابزاری استاندارد است که وزن هر متر میلگرد را بر اساس قطر آن نشان می‌دهد. با استفاده از این جدول، می‌توان به‌سرعت وزن کل میلگرد مورد نیاز در یک پروژه را بدون انجام محاسبات پیچیده به‌دست آورد. این جدول به مهندسان و پیمانکاران کمک می‌کند تا مقدار میلگرد مصرفی و هزینه‌های مربوط به آن را دقیق‌تر برآورد کنند. علاوه بر این، در مقایسه وزن میلگردهای تولیدی با استانداردهای کارخانه نیز کاربرد دارد.

محاسبه وزن میلگرد با استاندارد دین DIN

معمولاً برای محاسبه وزن مقاطع فولادی از جدول اشتال استفاده می‌شود، اما اگر این جدول در دسترس نباشد، می‌توان با استفاده از استاندارد DIN وزن میلگرد را به‌سادگی محاسبه کرد. در این روش از چگالی فولاد و فرمول حجم استوانه استفاده می‌شود. فرمول کلی به‌صورت زیر است:

در این فرمول:

شعاع بر حسب میلی‌متر
طول بر حسب متر
7.8 چگالی فولاد (بر حسب گرم بر سانتی‌متر مکعب) است.

با جایگذاری مقادیر، می‌توان وزن میلگرد را برای هر قطر و طول دلخواه به‌دست آورد.

محاسبه وزن میلگرد با استفاده از جدول اشتال

جدول اشتال یکی از مهم‌ترین منابع مهندسی برای تعیین وزن، سطح مقطع و مشخصات هندسی مقاطع فولادی است. با استفاده از این جدول می‌توان وزن میلگرد را بر اساس قطر اسمی آن بدون نیاز به محاسبه دستی به‌سرعت به‌دست آورد. مقادیر موجود در جدول اشتال بر پایه استاندارد DIN تنظیم شده‌اند و در طراحی و برآورد مصالح پروژه‌های عمرانی بسیار کاربرد دارند. در جدول زیر، وزن میلگرد برای هر قطر به‌ازای یک متر طول آورده شده است:

قطر میلگرد (میلی‌متر)	سطح مقطع (میلی‌متر²)	وزن هر متر (کیلوگرم/متر)	محیط میلگرد (میلی‌متر)
6	28.27	0.222	18.85
8	50.27	0.395	25.13
10	78.54	0.617	31.42
12	113.10	0.888	37.70
14	153.94	1.210	43.98
16	201.06	1.580	50.27
18	254.47	2.000	56.55
20	314.16	2.470	62.83
22	380.13	2.980	69.12
25	490.87	3.850	78.54
28	615.75	4.830	87.96
32	804.25	6.310	100.53
36	1017.88	7.990	113.10
40	1256.64	9.870	125.66

جدول وزن میلگرد ساده

میلگرد ساده، نوعی فولاد ساختمانی است که سطحی صاف و بدون آج دارد. این نوع میلگرد بیشتر در مصارف صنعتی، تولید قطعات فلزی، جوشکاری و گاهی در بتن‌ریزی‌هایی که نیاز به چسبندگی زیاد نیست، استفاده می‌شود. در جدول زیر وزن شاخه های میلگرد ذکر شده، بر اساس استاندارد می‌باشد:

سایز میلگرد (میلی‌متر)	وزن هر شاخه ۱۲ متری (کیلوگرم)
6	2.66
8	4.74
10	7.40
12	10.66
14	14.52
16	18.96
18	24.00
20	29.64
22	35.76
25	46.20
28	57.96
32	75.72
36	95.88
40	118.44

محاسبه وزن میلگرد به کمک جدول استاندارد

استانداردهای ISNO 3132 ایران، GOST 5781 روسیه، BS 4449 بریتانیا و DIN 488:86 از معروف‌ترین استانداردهای میلگرد در ایران هستند. هر یک از این استانداردها جدولی دارند که وزن هر سایز میلگرد را بر حسب کیلوگرم در هر متر نشان می‌دهد. برای محاسبه وزن یک شاخه کافیست طول شاخه (متر) × وزن هر متر (از جدول) را محاسبه کنید. این روش سریع، دقیق و مرجع‌پذیر است؛ اما همیشه وزن اعلامی تولیدکننده و تلرانس‌های مجاز استاندارد را برای محاسبات نهایی مدنظر قرار دهید.

فرمول محاسبه وزن میلگرد

ساده‌ترین و کاربردی‌ترین فرمولی که در کارگاه‌ها و محاسبات مهندسی برای تعیین وزن هر متر طول میلگرد استفاده می‌شود، به صورت زیر است:

اهمیت محاسبه دقیق وزن میلگرد

محاسبه دقیق وزن میلگرد حیاتی است، چرا که این امر ستون فقرات مدیریت مالی و ایمنی هر پروژه ساختمانی است. دقت در این محاسبه، هزینه‌ها و بودجه را به درستی کنترل می‌کند و از خرید بیش از حد (اتلاف سرمایه) یا کمبود (تأخیر در پروژه) جلوگیری می‌نماید. مهم‌تر اینکه، اطمینان می‌دهد که میزان فولاد مورد استفاده دقیقاً مطابق با طراحی‌های مهندسی است، که مستقیماً مقاومت و ایمنی نهایی سازه را تضمین می‌کند.